Diyetisyen Melis Özkaya Evet son yapılan çalışmalara göre kafein içeren içeceklere acı, ekşi, tuzlu tatlandırıcılar eklenerek tükettirildiğinde tat algısında bir değişiklik gözlenmeksizin, sükroz ve tatlandırıcı eklenmiş içeceklerin denekler tarafından daha az tatlı bulunduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Elde edilen verilere göre kafein, dilde bulunan adenosin adlı reseptörlerdeki tatlı tat algısının körelmesine neden olup, daha fazla tatlı besin tüketme isteğini arttırmakta ve obezite, diyabet gibi görülme sıklığı oldukça yüksek olan hastalıklara temel oluşturmaktadır.
Kafein amfetaminlere benzer ancak amfetaminler kadar olumsuz etkisi olmayan bir uyarıcıdır yani vücudu harekete geçirir ve uyandırır. Bu etkiyi dopamin ve adrenalin salınımını arttırarak yapabildiği gibi aynı zamanda vücuttaki ‘adenosin reseptörlerini ‘bloke ederek de yapar. Ancak bu reseptörlerin sürekli bloke edilmesi reseptörlerdeki duyarlılığın ve kullanılabilirliğin azalmasına neden olur. Bu nedenle kafein bu etkisiyle tat algısının körelmesini hem de reseptörlerin duyarlılığının azalmasına neden olur.
Kafein sadece tat algısını etkilemiyor aynı zamanda bir çok olumlu ve olumsuz etki de gösteriyor;
Aşırı miktarda kafein tüketimi vücuttaki kalsiyum emiliminin ve metabolizmasının bozulmasına ve osteoporoz riskinin artışına neden olur.
- American Diabetes Association tarafından yapılan çalışmaya göre kafein, glikoz metabolizmasının bozulmasına neden olarak Tip 2 diyabet riskini de arttırmaktadır.
- Nevada Üniversitesi Tıp Fakültesi tarafından yapılan bir çalışmada ise kafeinin kadınlarda hamile kalma olasılığını %27 oranında azalttığı sonucuna ulaşılmıştır.
- Özellikle spor yapan bireylerde egzersiz sonrasında karbonhidrat kaynağı ile beraber kafein tüketiminin vücuttaki kas glikojen depolarını daha hızlı dolmasını sağlar.
- Sinir sistemi hücrelerinin yapısında bulunan tau proteini adı verilen proteinin bozulması Alzheimer, demans, Parkinson gibi hastalıkların riskini arttırmaktadır. Kafein bu proteinin yapısını koruyarak Alzheimer, Parkinson, demans gibi hastalıkların riskinin azaltılmasında da ayrıca etkilidir.
Dyt. Melis ÖZKAYA
- Beslenme Uzmanı
- Profesyonel Yazar
- İskenderun
