Diyetisyen Hakkı Karaca Kafeinin bilim dilindeki adı trimetilksantindir ve günümüzde oldukça sık kullanılan bir madde haline gelmiştir.
Özellikle kahve sayesinde insanlar vücuduna sıkça kafein almaktadır. Bir fincan kahvenin 100 mg kafein içerdiği bilinmektedir.
Kafein sinir sistemini uyarma özelliğine sahiptir ve sporcuların kafein sayesinde uyanık ve zinde kaldıkları bildirilmektedir. Yapılan çalışmalarda kafeinin kalp atımını hızlandırdığını ve kan damarlarını genişlettiği görülmüştür. Hücrelere daha hızlı kan akımı sağlandığı zaman vücudun daha kısa sürede daha fazla enerji üretebileceği düşünülmektedir. Kafein sporcular tarafından ergojenik destek olarak kullanılmaktadır. Yapılan bir çalışmada atletlerin %68’inin düzenli kafein tükettiği görülmüştür.
Yapılan çalışmalar sonucunda kafeinin sarkoplazmik retikulum mekanizmasında kalsiyum giriş çıkışını kolaylaştırdığı, sodyum potasyum aktivitesini olumlu yönde etkilediğini ve kas membran yapısını korumada etkili olduğu tespit edilmiştir.
Bisikletçiler üzerinde yapılan çalışmalar sonucunda kafeinin dayanıklılık performansı üzerinde olumlu etki yaptığı bildirilmektedir. Kafeinin dayanıklılık performansını artırmanın yanında sabit mesafe yarışlarında süreyi kısalttığı da bilinmektedir. Ancak kafeinin sporcularda güç performansı üzerine etkisi konusunda yeterli çalışmalar bulunmamaktadır.
Kafein daha önce Dünya Doping Federasyonu tarafından yasaklı madde olarak ilan edilmişse de günümüzde doping listesinden çıkarılmıştır.
Kafein kaynağı besinler çay, kahve, kolalı içecekler ve çikolata olarak kısaca sıralanabilir.
- Günlük kafein alımı 200-300 mg olmalı,
- küçük çocuk ve gebelerde ise 100-200 mg ile sınırlandırılmalıdır.
[toggle title=”Yararlanılan kaynaklar”]1.Erdoğan O ve ark. Sporcularda Farklı Dozlarda Kafein Kullanımının Metabolizma Üzerine Etkileri, 2009; 11 (4) : 21-28 2.Şen İ, Öztaşyonar Y, Atasever M, Besinlerin Glisemik İndeksi ve Sporcuların Beslenmesi, Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi Cilt:5 – Sayı:2-2003 3.Aksoy M. Ansiklopedik Beslenme, Diyet ve Gıda Sözlüğü. Hatipoğlu Yayınları, Ankara, 2007: 300-1. 4.International Food Information Council Foundation Caffeine & Health: Clarifying The Controversies. Washington DC. March 2008[/toggle]
