Sümeyra Altınbıçak Ghrelin, iştah açıcı bir hormondur. Vücudumuzdaki yüksek ghrelin miktarı sürekli uyarıda bulunup vücudumuza kesintisiz bir açlık sinyali gönderir. Hızlı kilo kayıplarından sonra vücuttaki ghrelin seviyeleri yüksektir. Ghrelin iştahı kontrol eden esas hormonlardan biridir ve eğer artarsa bu açlık atakları ve kilo almayla sonuçlanır. Bu nedenle eğer Ghrelin’i kontrol edebilirsek, iştahı da kontrol edebiliriz.
Ghrelin’in azalması tokluk hissi ve dolayısıyla kilo vermeyle sonuçlanır. Bu hormon mideden salgılanır daha birçok organdan da salgılandığı bulunmuştur. Aç iken yemekten önce salgılanır. Çok açlıkta ihtiyaçtan fazlasını yememize sebep olur. Hipoglisemi ghrelin hormonunu artırır. Eğer şeker yenmiş ise kanda şeker yükselir insülin hormonu da yükselir. İnsülin hormonu ile birlikte ghrelin hormonu da yükselir.
İnsanlarda ghrelin düzeyleri obezite ve kalori alımı ile azalmakta, açlıkta ve anoreksiya nervozalı hastalarda artmaktadır. Uyku eksikliği, ghrelin düzeylerini artırır ve açlığın sürekli artışına dolayısıyla da kilo alımına katkıda bulunabilir.
Egzersiz ve ghrelin hormonu arasındaki etki ise belirsizdir
Şiddetli egzersizler esnasında ve sonrasında iştah ve besin alımının kısa süreli olarak baskılandığını ve bu baskılanmanın düşük ve orta şiddetli egzersizler sonrasında görülmediğini göstermektedir. Uzun süreli egzersiz çalışmalarının çoğu ise kilo verilmesi durumunda ghrelinin artığını bildirmektedir. Buna rağmen, açil ghrelindeki artışa bağlı olarak uzun süreli egzersizlerin kilo kaybını engellediğini gösteren kanıtlar da mevcuttur.
Leptin
Yağ dokularından salgılanan, iştah baskılayıcı bir hormondur. İştahı azaltan ve enerji harcamasını artıran leptin hormonunun teorik olarak obez kişilerde daha az olması beklenir ancak çalışmalar bunu doğrulamamaktadır.
Leptin hormonu yüksek olmasına rağmen iştah azalması ve zayıflamama olmamaktadır. Bunun nedeni araştırıldığında leptin hormonunun beyne yeterli oranda geçemediği anlaşılmıştır, obez kişilerde leptine karşı hipotalamik reseptörlerde gelişen bir duyarsızlığa bağlı olduğuna inanılmaktadır.
Fiziksel egzersizin leptin konsantrasyonu üzerindeki etkisi oldukça tartışmalıdır. Birçok araştırmacı egzersizin süre ve kalori harcanmasına bağlı olarak leptin konsantrasyonunu azalttığını rapor ederken diğerleri leptin konsantrasyonunu etkilemediğini bildirmişlerdir.
[alert-success]Araştırdığım bilgilere göre egzersiz yapıldıkça salgılanan leptin hormonu miktarı azalır bu da egzersiz yapanlardaki iştah artışını açıklar.[/alert-success]
Öğr. Sümeyra ALTINBIÇAK
- Beslenme ve Diyetetik Öğrencisi
- Konuk Yazar
- Gaziantep
