Diyetisyenlere: “Ofislerinizi kapatın” şoku, siz de destek verin!

Van’da Beslenme ve Diyetetik lisans mezunu sağlık profesyoneli olarak kendi beslenme ve diyet danışmanlık merkezlerinde mesleklerini icra eden diyetisyenlere “ofislerinizi kapatın” ihtarı gönderildi.

Van Sağlık Müdürlüğü Diyetisyenlere ulaştı

Özel danışmanlık merkezi bulunan diyetisyenlere:

Diyetisyenlerin, psikologların ve fizyoterapistlerin serbest çalışması yasaktır; ofisinizi 3 hafta içinde kapatın, denilerek diyetisyenler ihtar edilmiştir.

Dilekçeye göre, 21.05.2018 tarihinde; Van Halk Sağlığı Müdürlüğü, hukuk müşavirlerine:

Diyetisyen, tanı koyma ve tedavi yapmama koşulu ile serbest olarak mesleğini icra edebilir mi?, diye sormuştur.

1219 sayılı Tababet ve Şuabatı San’atlarının Tarzı İcrasına Dai̇r Kanun’a dayandırılarak hekim dışı sağlık profesyonellerinin tek başlarına mesleklerini icra edemeyecekleri sonucuna varmışlardır. Bu çok büyük bir yanılgıdır.

Kanun ne diyor?

1219 sayılı Tababet ve Şuabatı San’atlarının Tarzı İcrasına Dai̇r Kanun, 11/4/1928 yılında çıkarılmış ve gerek görüldüğünde değişiklikler yapılmıştır. 

• Türkiye Cumhuriyeti’nde tıp mesleği icra edebimek ve hasta tedavi edebilmek için tıp fakültesinden diploma sahibi olmak şarttır.
• Kanunun ilk bölümünde hekimler, ikinci bölümünde diş hekimleri, üçüncü bölümünde ebeler, dördüncü bölümünde sünnetçiler, beşinci bölümünde hasta bakıcı hemşireler ve altıncı bölümünde de sağlık profesyonellerine yer verilmiştir.
• Diyetisyen; beslenme ve diyetetik alanında lisans eğitimi veren fakülte veya yüksekokullardan mezun; sağlıklı bireyler için sağlıklı beslenme programları belirleyen, hastalar için tabibin yönlendirmesi üzerine gerekli beslenme programlarını düzenleyen, toplu beslenme yerlerinde beslenme programları hazırlayan ve besin güvenliğini sağlayan sağlık meslek mensubudur.
• Tabipler ve diş tabipleri dışındaki sağlık meslek mensupları hastalıklarla ilgili doğrudan teşhiste bulunarak tedavi planlayamaz ve reçete yazamaz. Sağlık meslek mensuplarının iş ve görev ayrıntıları ile sağlık hizmetlerinde çalışan diğer meslek mensuplarının sağlık hizmetlerinde çalışma şartları, iş ve görev tanımları; sertifikalı eğitime ilişkin usul ve esaslar Sağlık Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.

[alert-note]Görüldüğü gibi kanun, Diyetisyen mesleğini serbestçe icra edemez demiyor.[/alert-note]

Özel danışmanlık merkezi olan Diyetisyenler uyarıldı

Van’da, kendi danışmanlık merkezlerinde görev yapan diyetisyenler

• Dyt. Sinan Yıldız,
• Dyt. Gülsipan Yaşar,
• Dyt. Rahmi Ercan ikaz edilen diyetisyenler olmuştur.

Bu bilgiye istinaden genel görüş metninde ilgili yönetmelik ve kanunların düzenlenmesi gerektiği, yürürlükte olan yönetmeliklere göre uygun diyetisyenlerin mesleklerini serbestçe icra etmelerinin uygun görülmediği belirtilmiştir. Yazılı hukukta her şey yönetmelik ve kanun maddelerine bağlıdır. Devletin hiçbir kurumu yönetmelik, tebliğ, yazılı kanun metni ya da karar olmaksızın işlem yapmaz.

Van Sağlık Müdürlüğü’ne bildirildi

Tıp hekimi, diş hekimleri, veteriner hekim ve eczacılar kendi ofislerinde hizmet verebiliyorlarsa; Diyetisyen, klinik psikolog ve fizyoterapist sağlık profesyonelleri de mesleklerini kendi ofislerinde sürdürebilirler. Dünyanın her yerinde kendi ofisinde hizmet vermek, sağlıkta kalitenin artırmasının yanı sıra bu hizmeti almayı tercih eden vatandaşların seçim hakkı ve özerklikleri desteklenecektir.

Danışmanlık merkezi

Danışmanlık merkezini isteyen herkes açabilir.

• Emlak ve gayrımenkul
• Aile danışmanlığı
• Tarot ve kara büyü
• Herbalife
• Sporcu beslenme danışmanlığı

Gibi neredeyse her alanda merkez açılır. Ot, çöp ve protein tozu satışı için beslenme merkezlerinin açılmasını alkışlayan kurumlar, Diyetisyen danışmanlık merkezi açamaz diyemez.

Van’da yaşanan olayda il sağlık müdürlüğünün alınan genel görüşe bağlı bir kapatma kararı olduğunu düşünüyoruz. Bu il sağlık müdürlüğünün inisiyatifinde de olabilir lakin şunu belirtmek isteriz ki Sağlık Bakanlığı, Türkiye’nin tamamında bir yasaklayıcı ya da tamamen mesleklerini icra etmeyi engelleyici bir adımı atmamıştır. Genel görüş metninde de bu durum bildirilmiş ve ilgili yönetmeliklerin bakanlık tarafından düzenlenmesi gerektiği belirtilmiştir.

Sağlık bakanlığı ve diğer bakanlıkların bu meslek grupları ile ilgili düzenlemeyi yaptıklarına ve yapacaklarına inanıyoruz. Şu an yürürlükteki yönetmeliklerdeki eksikliklerden ve bilgi açıklarından dolayı bu sorun yaşanmıştır. Bu nedenle ilgili sağlık müdürlüklerinin bakanlıktan alınan genel görüş ile bu işlemi yaptıklarını düşünüyoruz.

Sağlık Bakanlığı onaylı diplomamız var

Diyetisyenler, klinik psikologlar ve fizyoterapistler; en az 4 sene lisans eğitimi alır. Emek vererek branşında profesyonelleşir, alan çalışmaları ve stajlar yaparak mesleki uygulamaları kavrar ve Sağlık Bakanlığı tarafından verilen diplomalarını almalarının ardından mesleklerini icra edebilir hale gelirler.

Hekim-dışı ve yardımcı sağlık personeli yaftası

Diyetisyenler, klinik psikologlar ve fizyoterapistler birer sağlık profesyonelidir. Ekip çalışmasının önemine inan ve mesleki yeterlilikleri bulunan bu mesleklere ait sağlık profesyonelleri, tüm bu çaba sonucunda bakanlıkça, üvey evlat muamelesi görmeyi ve tıp dışı olarak nitelendirilmeyi hak etmemektedirler.

Diyetisyenler, klinik psikologlar ve fizyoterapistler kendi danışmanlık merkezlerinde çalışabilirler

Dünyanın her köşesinde ve her meslek kolunda olduğu gibi, kendi ofisinde hizmet vermek, kaliteyi arttırmasının yanısıra, hem bu meslek unvanlarını taşıyan sağlık çalışanlarının, hem bu hizmeti almayı tercih eden vatandaşlarımızın en doğal haklarıdır.

Konu 12 yıl önce de gündeme gelmişti

İşte o haber:

Zayıflamanın sektör haline geldiği günümüzde diyetisyenlik de popüler meslekler arasına girdi. Kilolarından şikayetçi olanlara yapılan diyetisyen kontrolünde zayıflama önerilerinin, bu meslek grubunu ‘özel muayenehane’ açmaya teşvik etmesi de sayının artmasında etkili görülüyor.

Ancak şikâyetler üzerine Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü, 1219 sayılı Tıp Meslekleri Uygulamalarına Dair Yasa’yla sadece hekimlerin ve diş hekimlerinin mesleklerini serbest olarak icra edebileceğini, ebe, hemşire ve sağlık meslek liselerinin toplum sağlığı bölümünden mezun sağlık memurlarınınsa bu kanun çerçevesinde ancak sağlık kabini açabileceklerini hatırlattı. Yazıda,

Aksi halde vatandaşların yanıltılması, yanlış yönlendirilmesi, haksız rekabet gibi nedenlerle kişilerin mağduriyeti kaçınılmaz olur, denilerek, diyetisyenlerin tek başına muayenehane açmasının yasak olduğu vurgulandı.

Dört yıllık eğitim ne olacak?

Bu uyarı yazısı nedeniyle gözler diyetisyenlerde… Türkiye Diyetisyenler Derneği İstanbul Şubesi Başkanı Fatmagül Yılmaz, dört yıllık üniversite eğitimi alan diyetisyenlerin, hâlâ bir sağlık yasasına sahip olamadıkları için sıkıntı çektiğini, açıklamanın diyetisyenlerin asıl sorunlarına eğilmediğini söylüyor:

Devlet diyetisyenleri dört yıl yetiştirip uzman sıfatıyla diploma veriyor, sonra da ‘Muayenehane açamazsınız’ diyor. Bu büyük bir pasta ve metabolizma ya da dahiliye uzmanı olan bazı kişilerin bakanlık üzerinde baskı kurarak diyetisyenleri çok dar bir alana sıkıştırma isteği var. Diyetisyen diyet tedavisi yapar, ilaç tedavisi noktasına gelindiğinde mutlaka bir hekimle çalışılır. Diyeti ve diyetisyeni fazla tanımadan bu tür saldırıların yapılmasını doğru bulmuyorum.

Cerrahpaşa Tıp Fakültesi İç Hastalıkları uzmanı Prof. Zeynep Oşar doktor, diyetisyen ve hemşireden oluşan bir ekibin birlikte çalışmasının en iyi tedavi olduğunu, diyetisyenlerin ekipte önemli rol oynadıklarını belirtirken, Gazi Üniversitesi’nden Prof. Metin Aslan da açıklamanın, meslek sınırlarını aşarak reçete yazan diyetisyenlere yönelik olabileceğini belirtiyor.

Kayıtlı diyetisyen (RD) sistemiyle çözdü

Uzman diyetisyen ve Amerikan Diyetisyenler Derneği Denizaşırı Ülkeler Türkiye Temsilcisi Selahattin Dönmez,

ABD’de 70 binin üzerinde diyetisyen çalışıyor. Onlar benzer sorunları Amerikan Diyetisyenler Derneği ve diğer meslek gruplarıyla iletişim halinde bir ‘kayıtlı diyetisyen sistemi’ geliştirerek çözdü.

Şişmanlık tedavisinde diyetisyenle bir endokrin veya iç hastalıkları uzmanı ortak çalışır. Bunun dışındaki hekim dahi şişmanlık tedavisiyle ilgilenemez. Önce bu denetlenmeli, diyor.

Beslenme ve diyet uzmanı Taylan Kümeli ise,

Obezite tedavisinde tek başına diyetisyen ve doktor desteğinin doğru tedaviyi sağlamakta yetersiz olabileceğine dikkat çekerek doktor, diyetisyen, gerekliyse psikolog ve egzersiz uzmanı eşliğinde koordineli bir ekip çalışmasına ihtiyaç olduğunu söylüyor. Kümeli, Beslenme uzmanları kişinin biyokimyasal bulgularına, iş ve aile hayatına, sosyoekonomik durumuna, beslenme alışkanlıklarına uygun diyet programları hazırlamakta ve kişiyi takip etmektedir. Tedavide ilaç kullanılıp kullanılmayacağına da tedavi ekibi birlikte karar vermelidir. Ayrıca kişiler verdikleri kiloyu koruyabilmeleri için beslenme uzmanıyla yaklaşık iki yıl boyunca kontrollere devam etmeli. Biz diyetisyenlerin hedefi kişiler üzerinde kalıcı beslenme alışkanlıklarını oturtmak ve kendi beslenmelerini doğru düzenleyebilmelerini sağlamaktır, diye konuşuyor. 

Destek verin

Gerçek Diyetisyenler Sitesi olarak, Van ilinde bulunan değerli üyelerimizden yola çıkarak, tüm bu meslek gruplarına desteği vermenizi ve Van Sağlık Müdürlüğü’ne ve Sağlık Bakanlığı’na bu talebinizi iletmenizi bekliyoruz.

[button-red url=”https://www.change.org/p/sabim-saglik-gov-tr-diyetisyenler-psikologlar-fizyoterapistler-odyologlar-kendi-ofislerinde-%C3%A7al%C4%B1%C5%9Fabilir?” target=”_blank” position=”center”]CHANGE.ORG ÜZERİNDEN DESTEK OL[/button-red]

İlgili olayda geçen ve Sağlık Bakanlığınca yazılan genel görüş metninde:

Diğer sağlık mensuplarının umumi iş yeri açıp işletmesi uygun bulunmamıştır, bilgisi yer almaktadır.

Türkiye’de bulunan beslenme ve diyet danışmanlık ofislerinin tamamen kapatılacağı haberi gerçeği yansıtmıyor. İlgili yönetmelikler kanunlar ve tebliğler resmi kaynaklardan gelmediği sürece de korkulmamalıdır. Bu gibi olayların temel çözüm yeri meslek örgütleridir. Tüm diyetisyenlerin meslek örgütlerine destek olmalarını, yapılacak çalışmaları yakından takip etmelerini, konuya ilişkin çalışma yapmalarını ve sürecin ciddiyeti açısından önemlidir. İlgili görüşte sadece diyetisyenler olmayıp farklı meslek gruplarının da aynı durum içinde olduğunu hatırlatmak isteriz.

Bakanlık ve bakanlık ile ilgili kurumlar bahsi geçen yönetmelik ile ilgili çalışma ve düzenleme yapacağını düşünmekteyiz. Meslektaşlarımızın yapması gereken ve izlemesi gereken yol yine resmi yollardan olmalıdır. Bilgi kirliliğine neden olacak haberlerin ve yorumların yapılmaması gerektiğini düşünüyor ve bu konu ilgili görüşümüzü siz değerli diyetisyenlerle paylaşma gereği görüyoruz. Tüm diyetisyenleri dayanışma içinde kutuplaşmadan birlikte beraberlik içinde görmeyi temenni ediyor ve yanınızda bulunduğumuzu bildirmek istiyoruz.

Şikayet edin

Şikayet adresleri ve numaraları söyle:

• Sağlık Bakanlığı: sabim@saglik.gov.tr
• Sağlık Bakanlığı İletişim: 184
• Van İl Sağlık Müdürlüğü: van@saglik.gov.tr
• Van İl Sağlık Müdürlüğü: 0432 210 21 16 – 0432 210 21 17 – 0432 210 21 18
• Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi: https://www.cimer.gov.tr
• Cumhurbaşkanlığı İletişim: 150